اصلاح الگوی مصرف (1) از آنجا که راهکارهای جهانی و بشری به درد حاکمان ما نمیخورد، قصد دارم در این سلسله نوشتارها بپردازم به ارائه راهکارهای بومی برای اصلاح الگوی مصرف.
سیاست ضربدری×
برای اصلاح در الگوی مصرف باید ابتدا مصارف و الگوهای غلط را بشناسیم. آنهم از بالا به پایین، نه برعکس. عمده مصارف کجاهان؟
بعد از اینکه الگوهای غلط و عمده مصارف پیدا شد، با استفاده از سیاست ضربدری بسادگی میتوان آنها را اصلاح کرد. سیاست ضربدری یکی از سادهترین و بهترین سیاستها برای اصلاح الگوی مصرف هست. اما این سیاست چی چیه؟ ساده است:
اگر سیاست غلط قبلی را با این علامت / نشان دهیم. سیاست اصلاحی این شکلی \ خواهد بود؛ یعنی همان سیاست قبلی با 90 درجه تغییر. من این سیاست را ضربدری× مینامم چون از انطباق این دو علامت/\ ضربدر × تشکیل میشود ولی خب اگر کسی آن را سیاست 90 درجه هم بنامد اشکالی نمیبینم. کاربرد این سیاست بسیار آسان و راحت است و برای بسیاری از پروژههای مصرفی قابل استفاده است.
نمونه: طرح آبرسانی به قم
یکی از پروژههای عمده مصرفی که هزینهها و خسارات زیادی به کشور وارد کرده و هنوز نتیجه نداده، طرح آبرسانی به شهر قم است. این طرح در دولت سازندگی و اصلاحات و فعلی! خیلی پول خورده اما هنوز ثمر نداده و معلوم نیست بالاخره برای یک لیوان آب شیرینی که قراره به گلوی اهالی قم برسد این ملت چقدر باید هزینه کند و خسارت ببیند؛ احداث سد پانزده خرداد، انتقال آب به پشت این سد، لولهکشی از سرچشمههای لرستان، کم شدن آب زایندهرود، کم شدن آب رودخانه دز، فجایع زیست محیطی و ....
اگر طرح آبرسانی از سرچشمه رودها به شهر قم را یک الگوی غلط بدانیم، برای اصلاح این الگو، بر اساس سیاست ضربدری کافی است که؛ به جای کشیدن آب از سرچشمهی یک رود به قم(/)، قم را به ته آن رود(\) منتقل کنیم. همین! با این اصلاح، مشکل آب قم برای همیشه حل میشود و مهمتر از آن، بخاطر تشنه نماندن اهالی قم، رود همیشه پر آب باقی میماند.
توضیح دقیقتر؛ بجای اینکه سعی کنیم مثلاً آب را از سرچشمه زایندهرود به قم برسانیم، باید تلاش کنیم تا قم را به ته زایندهرود؛ یعنی گاوخونی، منتقل کنیم. برای این کار: اطراف قم را بُرش میدهیم و آن را مثل یک قطعه چمن از جای خود برداشته و با سلام و صلوات، و خونی کردن چندصد گاو، دقیقاً در جای گاوخونی میکاریم. سخت بود؟ با این کار هم اهالی قم به آب شیرین میرسند و هم زایندهرود موظف میشود همیشه جاری و ساری باقی بماند! حال فرض بفرمایید این اصلاح در سال گاو انجام بشَه، چی میشَه!